هر آنچه که باید در مورد کابل کنترل بدانید
کابل کنترل چیست، چه کاربردی دارد، اجزای کابل کنترل چیست و به چند نوع تقسیم می شود؟ این سوالات، از جمله مباحثی هستند که ما قصد داریم در این مطلب به تشریح آن ها بپردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
البته قبل از این موارد، کمی در مورد چیستی و تاریخچه کابل کنترل صحبت می کنیم و سپس توضیح می دهیم که کابل کنترل چیست. حال اگر تمایل دارید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید می توانید با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
تاریخچه کابل کنترل
به طور کلی، پیدایش کابل به سال ۱۸۷۶ برمی گردد. یعنی زمانی که بشر احساس کرد به وسیله ای نیاز دارد که بتواند چند رشته سیم را با هم، نگه دارد. به همین دلیل ابتدا چند رشته سیم مسی را با هم تابانیدند و با استفاده از روکشی از کائوچوی طبیعی که به آن، گاتاپرچا می گفتند پوشانیدند.
اما از همان دوره، بشر به این فکر بود که بتواند این رشته ها را با لایه ای لاستیکی پوشش دهد.
لذا در سال ۱۸۸۰ میلادی، صنعت کابل سازی موفق شد پیشرفت چشمگیری داشته باشد و پا عرصه جدیدی بگذارد. چرا که موفق شد پوشش و عایقی کشف کند که از مواد ضد آب ساخته شده است.
بعد از این کشف، هر بار، روکش و عایق کابل ها عوض شد و با مواد جدیدتر و مقاوم تری تولید شدند. از این سال به بعد این روش به یک روش رایج در صنعت کابل سازی تبدیل شد. بنابراین می توان گفت، قدمت کابل به ۱۴۰ سال پیش بر می گردد.
قدمت و پیشینه کابل در ایران به سال ۱۲۸۲ خورشیدی و کارخانه برق امین الضرب بر می گردد. یعنی زمانی که اولین کابل ها توسط امین الضرب، خریداری و وارد ایران شد.
کابل کنترل چیست؟
با توجه به قدمت و پیشینه کابل در جهان، تا به امروز، کابل های متنوعی در جهان، تولید و روانه بازار شد که کابل کنترل یکی از پر کاربردترین آنها است. بدون شک، اولین سوالی که بعد از شنیدن نام این کابل به ذهنتان خطور می کند این است که کابل کنترل چیست؟
در این راستا کابل کنترل به مانند سایر کابل ها یک کابل چند رشته ای است که هر کدام از رشته های آن دارای وظیفه خاصی هستند. از جمله وظایف رشته های این کابل می توان به انتقال سیگنال های کنترلی، حفاظتی و اندازه گیری اشاره کرد.
در واقع، با استفاده از این کابل می توان انواع فرامین و دستورات را برای کنترل تجهیزات در صنایع مختلف، ارسال نمود.
علاوه بر این، از کابل به منظور وصل کردن اجزای دستگاه های مورد نظر در خط تولید نیز استفاده می شود. همان طور که می دانید عصر کنونی عصر ارتباطات و انتقال دیتا و اطلاعات است.
به همین دلیل به تجهیزات و وسایل مختلفی برای انواع ارتباطات دیجیتالی و صنعتی نیاز می باشد که کابل کنترل یکی از مهم ترین آن ها است. در واقع، کابل کنترل یکی از جدیدترین تجهیزات و کابل هایی است که از آن به منظور انتقال سیگنال در فضای دیجیتال استفاده می شود.
به همین دلیل، انتقال سیگنال های آنالوگ، دیجیتال و همچنین باز و بسته کردن کلیدها از دیگر وظایف این کابل می باشد. کابل فرمان کولرگازی یکی از نمونه های کابل کنترل است که اغلب ما با آن آشنا هستیم.
از این کابل به منظور ارتباط بین یونیت داخلی و خارجی استفاده می شود. کابل فرمان آسانسور که سبب ارتباط بین تابلو فرمان و کابین آسانسور می شود از دیگر انواع کابل کنترل می باشد.
انواع کابل کنترل
با توجه به کاربردهای متعدد و اهمیت این کابل، کابل فرمان دارای انواع مختلفی است. در واقع بر اساس فاکتورهای مختلفی این کابل را تقسیم بندی کرده اند که سبب ایجاد تنوع وسیع در کابل فرمان موجود در بازار شده است. به این صورت که انواع کابل فرمان از نظر ظاهری شامل موارد زیر است:
- ساده
- شیلددار
- آرموردار
- مفتولی
- نیمه افشان
- افشان
- نسوز
- تخت
از نظر استانداردها نیز، کابل فرمان، متنوع است که عبارتند از:
- IEC 60502-1
- IEC 60228
- IEC 60332
سایز، فاکتور دیگری است که بر اساس آن، کابل فرمان را تقسیم بندی می کنند. به این صورت که کابل فرمان از نظر سایز شامل کابل های ۲ رشته تا ۶۱ رشته می باشد.
همچنین، این کابل از نظر سطح مقطع نیز، متنوع است که عبارتند از:
- ۲۵/۰ میلی متر مربع
- ۵/۰ میلی متر مربع
- ۷۵/۰ میلی متر مربع
- ۱ میلی متر مربع
- ۵/۱ میلی متر مربع
- ۵/۲ میلی متر مربع
کاربرد کابل کنترل چیست؟
انواع وسیع و متعدد کابل کنترل این سوال را برای کاربران به وجود می آورد که مگر کاربرد کابل کنترل چیست؟
در این راستا باید بگوییم در هر زمینه و حوزه ای که نیاز به انتقال فرامین کنترلی باشد به این کابل نیاز است. به همین دلیل کاربرد کابل کنترل، بسیار وسیع و متنوع می باشد. از این رو در ادامه برخی از مهم ترین کاربردهای کابل کنترل را معرفی می نماییم:
- کابل فرمان آسانسور
- صنعت رباتیک
- ایستگاه های پرقدرت نیروگاه های برق
- خطوط مربوط به مونتاژ پیشرفته
- تسمه نقاله ها
- دستگاه های نساجی و چاپ
- کابل فرمان های جرثقیل و بالابر
- دستگاه های cnc
- صنایع ابزار آلات ماشین ها
- سیستم های تله متری
- تابلوهای کنترل صنعتی
اجزای کابل کنترل چیست؟
کابل فرمان نیز به مانند سایر کابل ها از دو قسمت عایق و هادی تشکیل شده است. اجزای کابل کنترل در قسمت هادی یا همان قسمت داخلی ساختمان کابل شامل هادی از جنس مس آنیل شده بدون اندود یا قلع اندود با سطح مقطع ۱۰ میلی متر مربع و با ۲ الی ۶۱ رشته می باشد.
همچنین نوع هادی مورد استفاده در این کابل شامل هادی تک لا یا کلاس ۱، نیمه افشان یا کلاس ۲، افشان یا کلاس ۵ و گرد می باشد.
عایق قسمت دیگر این کابل است که خود شامل روکش، پرکننده یا فیلر و روکش نهایی است. جنس عایق کابل فرمان، پلی اتیلن کراسلینک شده (XLPE ) یا PVC ، جنس فیلر یا غلاف داخلی، PVC یا PE و جنس روکش نهایی نیز PVC یا PE می باشد.
ساختار کابل کنترل چیست؟
ساختار کابل کنترل به گونه ای طراحی شده که بسیار مقاوم باشد. در واقع مقاومت این کابل باید به حدی بالا باشد که بتواند ضربات سنگین مکانیکی را تحمل کند. این کابل را با سطح مقطع پایین و با تعداد رشته های متنوع از ۲ الی ۶۱ رشته، طراحی و تولید می کنند.
البته با توجه به تنوع کابل کنترل، ساختار کابل کنترل نیز با توجه به این انواع، متنوع می باشد. به عنوان مثال، کابل کنترل شیلددار یکی ا انواع کابل کنترل، علاوه بر اجزا و ساختار معمولی این کابل، یک محافظ نیز در ساختار خود دارد که انتقال صحیح اطلاعات و سیگنال توسط این کابل را تضمین می کند.
نکات مهم در زمان خرید کابل کنترل
از آنجایی که کابل کنترل هم دارای تنوع بالایی است که هر کدام از این انواع مناسب صنعتی است و هم در برابر سیگنال های کنترلی انتقالی بسیار حساس می باشد باید در زمان خرید کابل کنترل بسیار دقت کنید. به عنوان مثال، این کابلها حتماً باید دارای شیلد و آرمور باشند.
علاوه بر این، شما باید کابل کنترل را با توجه به نوع و محل مورد استفاده انتخاب کنید لذا بهتر است به نکات زیر در زمان خرید کبل کنترل توجه کنید:
- عایق این کابل یا از جنس pvc است یا XLPE. از آنجایی که مقاومت XLPE نسبت به حرارت بیشتر از پی وی است لذا اگر می خواهید از این کابل در محیط های با تنش حرارتی استفاده کنید کابل با عایق XLPE را انتخاب کنید.
- در صورتی که می خواهید از این کابل در مقابل میدان الکترو مغناطیسی محافظت کنید بهتر است کابل های شیلدار را انتخاب کنید و اگر قصد محافظت از آن در برابر نیروهای مکانیکی را دارید کابل های آرموردار بهتر هستند. ولی اگر در مکانی که هستید می خواهید از این کابل هم در برابر میدان الکترومغناطیسی و هم نیروهای مکانیکی محافظت کنید کابلهای شیلد و آرموردار را انتخاب کنید.
سوالات متداول
کابل کنترل چیست؟
یک کابل چند رشته ای است که انتقال سیگنال های کنترلی، حفاظتی و اندازه گیری از جمله وظایف آن است.
انواع کابل کنترل
شامل کابل شیلدار، ساده، آرموردار، مفتولی، نیمه افشان، افشان، نسوز و تخت
کاربردهای کابل کنترل چیست؟
از این کابل در صنایع متعددی اعم از دستگاه های نساجی و چاپ، کابل فرمان های جرثقیل و بالابر، دستگاه های cnc، صنایع ابزارآلات ماشین ها و … استفاده می شود.
دیدگاه شما درباره این مقاله چیست ؟