همه آنچه درباره اینترنت اشیا باید بدانید

اینترنت اشیا (IoT) یکی از مهم‌ترین وقایع فناوری است که در سال‌های اخیر پدید آمده است. اگرچه پیش‌تر، کلمه اینترنت به شبکه گسترده رایانه اشاره داشت، اما امروزه دستگاه‌های بسیاری با اندازه و اشکال مختلف همچون اتومبیل، لوازم آشپزخانه و ماشین‌آلات صنعتی به‌صورت دیجیتالی و در مقیاس جهانی به یکدیگر متصل می‌شوند. اکنون میلیاردها دستگاه فیزیکی در سراسر جهان وجود دارد که به اینترنت متصل هستند و اطلاعاتی را جمع‌آوری و به اشتراک می‌گذارند.

امروزه می‌توان به لطف ورود تراشه‌های رایانه‌ای فوق‌العاده ارزان و به کمک همه‌گیر بودن شبکه‌های بی‌سیم، هر چیزی را به بخشی از IoT تبدیل کرد. اتصال این اشیا به اینترنت و افزودن سنسور به آن‌ها، نوعی از هوش دیجیتالی را به دستگاه‌ها اضافه می‌کند که آن‌ها را قادر می‌سازد بدون دخالت انسان، داده‌های خود را منتقل کنند. این اتفاق باعث می‌شود دنیای اطراف ما هوشمندتر شود و جهان دیجیتالی و فیزیکی با یکدیگر ادغام شوند.    

چه دستگاه‌هایی قابلیت اتصال به اینترنت اشیارا دارند

تقریباً هر شی‌ء فیزیکی که بتوان آن را به اینترنت متصل کرد تا داده‌ها را منتقل کند به یک وسیله اینترنت اشیا تبدیل می‌شود. یک دستگاه IoT می‌تواند یک لامپ معمولی قابل‌کنترل با یک برنامه تلفن هوشمند و یا حتی یک حسگر حرکتی یا ترموستات نصب‌شده در یک دفتر کار باشد. همچنین یک وسیله IoT می‌تواند به‌اندازه اسباب‌بازی یک کودک یا در ابعاد یک کامیون واقعی بدون راننده باشد.

برخی از اشیا بزرگ‌تر ممکن است خود متشکل از اجزای IoT کوچک‌تر باشند، مانند موتور جت که برای اطمینان از عملکرد کارآمد، با هزاران سنسور جمع‌آوری و انتقال داده تکمیل می‌شود. در مقیاس بسیار بزرگ‌تر، در پروژه‌های شهرهای هوشمند تمام مناطق شهری را مجهز به حسگرهایی می‌کنند که با انتقال سریع اطلاعات، به ما در فهم و کنترل محیط کمک کنند.

رشد اینترنت اشیا در سال‌های آتی

شرکت تحلیلگر فناوری IDC پیش‌بینی کرده است که تا سال ۲۰۲۵، ۴۱.۶ میلیارد دستگاه اینترنت اشیا متصل وجود خواهد داشت. آن‌چنان‌که روند پیشرفت تکنولوژی نشان می‌دهد در آینده‌ای نه‌چندان دور، تجهیزات صنعتی و خودرویی بزرگ‌ترین عرصه دستگاه‌های IoT باشند. گارتنر، یکی دیگر از تحلیلگران فناوری، پیش‌بینی می‌کند که در سال جاری بخش‌های سازمانی و صنعت خودرو، ۵.۸ میلیارد دستگاه را به خود اختصاص دهند که نسبت به سال ۲۰۱۹ تقریباً یک‌چهارم افزایش داشته است.

دستگاه‌های امنیتی برای شناسایی مزاحمان و دوربین‌های وب، دومین استفاده‌کنندگان از دستگاه‌های IoT خواهند بود. امکانات ساختمانی مانند سیستم روشنایی سریع‌ترین بخش در حال رشد در این عرصه هستند و به دنبال آن مراقبت‌های بهداشتی در پیوست این پیشرفت قرار دارند.

مزایای استفاده از اینترنت اشیا در تجارت

برای استفاده از اینترنت اشیا در تجارت سرعت عمل و کارایی مهم‌ترین ملاحظات هستند. ملاک بر این است که شرکت‌ها به دستگاه‌های داخلی و داده‌های بیشتری از محصولات خود دسترسی داشته باشند و درنتیجه توانایی بالاتری برای ایجاد تغییرات به دست آورند. در این راستا، تولیدکنندگان در حال افزودن حسگرها به اجزای محصولات خود هستند تا بتوانند اطلاعات مربوط به عملکردشان را به سرور منتقل کنند.

این اتفاق می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا تشخیص دهند که کدام قطعه از کارافتاده و قبل از اینکه خسارتی ایجاد شود، آن را جایگزین کنند. شرکت‌ها همچنین می‌توانند از داده‌های تولید شده توسط این حسگرها برای کارایی بیشتر سیستم‌ها و زنجیره‌های تأمین خود استفاده کنند. در حالی که در سال گذشته هزینه کسب‌وکارها در IoT به ۹۶۴ میلیون دلار رسید این مقدار تا انتهای سال ۲۰۲۰، به حدود ۳ میلیارد دلار افزایش یافت و پیش‌بینی می‌شود این مبلغ تا سال ۲۰۲۲ از مرز ۱ تریلیون دلار نیز عبور کند.

کاربرد اینترنت صنعتی اشیا

اینترنت صنعتی اشیا (IIoT) یا انقلاب صنعتی چهارم یا Industry 4.0، همگی نام‌هایی هستند که به استفاده از فناوری اینترنت اشیا در محیط کسب‌وکار گفته می‌شود. این عبارت همان مفهومی است که برای دستگاه‌های IoT خانگی استفاده می‌شود، اما در این مورد هدف، استفاده از ترکیبی از سنسورها، شبکه‌های بی‌سیم، داده‌های بزرگ، هوش مصنوعی و تجزیه‌وتحلیل برای اندازه‌گیری و بهینه‌سازی فرآیندهای صنعتی است.

چنانچه این تکنولوژی به کل زنجیره تأمین وارد شود، می‌تواند با تحویل به‌موقع مواد و مدیریت تولید از ابتدا تا انتها تأثیر مثبتی بر روند صنعت داشته باشد. در روند تولیدات صنعتی، افزایش بهره‌وری از نیروی کار و صرفه‌جویی در هزینه دو هدف بالقوه هستند، اما استفاده از IIoT می‌تواند در کنار همه این موارد، جریان درآمد جدیدی برای مشاغل ایجاد کند. تولیدکنندگان می‌توانند به‌جای فروش فقط یک محصول مستقل به‌عنوان‌مثال مانند یک موتور، خدمات تعمیر و نگهداری موتور را نیز بفروشند.

مزایای استفاده از اینترنت اشیا برای مصرف‌کنندگان

اینترنت اشیا این تضمین را می‌دهد محیط منازل، دفاتر و کارکرد وسایل نقلیه را هوشمندانه‌تر و قابل‌کنترل‌تر کند. با IoT دستگاه‌های امنیتی خانگی نظارت بر آنچه در داخل و خارج خانه می‌گذرد و همچنین مشاهده و گفتگو با بازدیدکنندگان را آسان‌تر می‌شود. در همین حال، ترموستات‌های هوشمند می‌توانند به ما کمک کنند تا خانه‌های خود را قبل از بازگشت به منزل گرم کنیم و لامپ‌های هوشمند باعث می‌شوند حتی در زمان بیرون بودن از خانه به نظر برسد در خانه هستیم. با نگاهی فراتر از خانه، حسگرها می‌توانند به ما کمک کنند تا میزان آلودگی‌های صوتی و محیطی را بهتر درک کنیم.

شکل‌گیری خانه هوشمند موقعیتی است که شرکت‌های بزرگ فناوری به‌ویژه آمازون، گوگل و اپل برای آن رقابتی سخت دارند. علاوه بر پریزها، لامپ، دوربین، ترموستات و یخچال هوشمند جنبه‌های جدی‌تری نیز برای برنامه‌های خانه هوشمند وجود دارد. IoT، ممکن است با ایجاد سهولت در برقراری ارتباط برای اعضای خانواده و نگهبانان و همچنین با ایجاد شرایط نظارت بر وضعیت زندگی، به استقلال افراد مسن در خانه‌های خود نیز کمک کنند.

امنیت اینترنت اشیا

امنیت یکی از بزرگ‌ترین موضوعات اینترنت اشیا است. این سنسورها در بسیاری از موارد داده‌های بسیار حساس را جمع‌آوری می‌کنند؛ به‌عنوان‌مثال، هر آنچه شما در خانه خود می‌گویید و انجام می‌دهید ثبت و ذخیره می‌شود. بنابراین، محافظت این اطلاعات برای دارندگان دستگاه‌های IoT، بسیار حیاتی است. اما تاکنون سابقه امنیتی IoT بسیار ضعیف بوده است.

بسیاری از دستگاه‌های IoT کمتر به اصول امنیتی مانند رمزگذاری داده‌ها در حین انتقال فکر کرده‌اند. اغلب دستگاه‌های IoT فاقد قابلیت رمزگذاری هستند، به این معنی که برای همیشه در معرض خطر قرار دارند. اکنون هکرها به طور فعال دستگاه‌هایIoT  مانند روترها و وب­کم‌ها را به‌راحتی مورد هدف قرار می‌دهند، زیرا عدم امنیت ذاتی آن‌ها باعث می‌شود تا به‌راحتی در بات نت‌های غول‌پیکر قرار بگیرند. محققان ۱۰۰۰۰۰ مدل وب کم را کشف کرده‌اند که می‌تواند به‌راحتی هک شود. همچنین مشخص شده است برخی از ساعت‌های هوشمند متصل به اینترنت برای کودکان دارای آسیب‌پذیری‌های امنیتی بالایی هستند، چراکه به هکرها امکان می‌دهد تا محل استفاده‌کننده را ردیابی و مکالمات آن را شنود کنند.

این خطرات در تجارت و صنعت نیز صدق می‌کند. اتصال ماشین‌آلات صنعتی به شبکه‌های IoT خطر احتمالی حمله هکرها به این دستگاه‌ها را افزایش می‌دهد. جاسوسی صنعتی یا حمله مخرب به زیرساخت‌های حیاتی، هر دو از خطرات بالقوه هستند. این بدان معناست که مشاغل باید اطمینان حاصل کنند که این شبکه‌ها جدا و محافظت شده هستند و با رمزگذاری داده‌ها و افزایش امنیت حسگرها، راه ورود به هکرها را ببندند. اینترنت اشیا پل ارتباطی بین دنیای دیجیتال و دنیای فیزیکی است، بنابراین، هک شدن دستگاه‌ها می‌تواند عواقب خطرناکی در دنیای واقعی داشته باشد. برای مثال، هک شدن سنسورهای کنترل دما در یک نیروگاه می‌تواند فاجعه بزرگی به بار آورد.  

اینترنت اشیاو جنگ سایبری

اساس اینترنت اشیا محاسبات فیزیکی است. بنابراین اگر در دستگاه‌های IoT در این محاسبات اشتباه شود، می‌تواند عواقب بدی در دنیای واقعی شکل بگیرد و این چیزی که برخی کشورها قصد دارند استراتژی‌های جنگ سایبری خود را بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند. بر هم زدن داده‌های تجهیزات نظامی، ترموستات‌ها، دوربین‌ها و کوره‌های حرارتی متصل و همچنین جاسوسی از شهروندان یک کشور می‌تواند از این قبیل اقدامات خرابکارانه باشد. افزودن عناصر اصلی زیرساخت‌های حیاتی ملی مانند سدها، پل‌ها و شبکه برق به IoT می‌تواند باعث شود که امنیت یک کشور تا حد زیادی متزلزل شود.