آنچه باید در مورد پروتکل بدانید!

این روزها کمتر کسی با روش‌های ارتباطی جدید و تکنولوژی‌های روز دنیا در این زمینه آشنا نیست. به خصوص کسب و کارهای مدرن که نیاز دارند تا فعالیت‌های خود را در قالب اینترنت و این تکنولوژی‌ها توسعه دهند. از این رو گاهی واژه‌هایی را می‌شنویم که ممکن است کاربرد و معنی آن‌ها را به درستی ندانیم. پروتکل ارتباطات نیز به وفور این روزها در کسب و کارها و مشاغل جدید به کار می‌رود. در این مقاله پروتکل را مورد بررسی قرار می‌دهیم و نقش آن را در ارتباطات جدید نشان می‌دهیم.

پروتکل چیست؟

مجموعه ای استاندارد از قوانین است که به دستگاه‌های الکترونیکی امکان برقراری ارتباط با یکدیگر را می‌دهد. این قوانین مشخص می‌کنند که چه نوع داده ای ممکن است انتقال پیدا کند، چه دستوراتی برای ارسال و دریافت داده شود و نحوه انتقال چگونه باشد.

می‌توان پروتکل را به عنوان یک زبان گفتاری در نظر گرفت. هر زبان قوانین و واژگان خاص خود را دارد. اگر دو نفر زبان مشترکی داشته باشند، می‌توانند به صورت موثر با همدیگر ارتباط برقرار کنند. از این رو، دو دستگاه سخت افزاری که از پروتکل یکسانی پشتیبانی می‌کنند، فارغ از این که هر کدام از چه برند یا نوعی باشند، می‌توانند با همدیگر ارتباط برقرار کنند. به عنوان مثال، یک دستگاه گوشی هوشمند با سیستم عامل اندروید می‌تواند با استفاده از یک پروتکل پستک الکترونیکی استاندارد، ایمیلی را برای یک دستگاه آیفون اپل ارسال کند و توسط آن دستگاه نیز به درستی دریافت شود.

انواع مختلف پروتکل

پروتکل برای چندین برنامه مختلف وجود دارد. به عنوان مثال شبکه‌های سیمی مانند اترنت، شبکه‌های بی سیم، ارتباطات اینترنتی مانند IP و …

مجموعه پروتکل اینترنت، برای انتقال داده‌ها از طریق اینترنت استفاده می‌شود. این پروتکل پرکاربرد شامل ده‌ها نوع است که معمولا به چهار بخش تقسیم می‌شود:

• لایه پیوند مانند PPP, DSL, Wi-Fi و …
• لایه اینترنت مانند IPv4 ، IPv6 و …
• لایه حمل و نقل مانند TCP ، UDP و …
• لایه برنامه مانند HTTP ، IMAP ، FTP و …

پروتکل لایه پیوند

این پرتکل ارتباط بین دستگاه‌ها را در سطح سخت افزاری برقرار می‌کند. یک وای فای برای این که دسترسی سیستم شما را به اینترنت امکان پذیر کند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه به عنوان یک رابط بین دستگاه‌های ارسال کننده اینترنت و دستگاه‌های دریافت کننده، فعالیت می‌کند.

سخت افزار هر دستگاه باید از همان پروتکل لایه پیوند پشتیبانی کند تا بتواند از آن بهره ببرد.

پروتکل لایه اینترنت

از پروتکل‌های لایه اینترنت برای انتقال داده، رهگیری آن‌ها و حتی دریافت آن از طریق اینترنت، استفاده می‌شود. این پروتکل به وفور در دنیای امروز کاربرد دارد و تقریبا می‌توان گفت زندگی بدون این تکنولوژی به سختی امکان پذیر است. ارتباطات، انتقال داده‌های صوتی، متنی، تصویری و … همگی از طریق این پروتکل انجام می‌گیرد. دستگاه‌هایی که در این لایه کار می‌کنند باید از این پروتکل پشتیبانی کنند.

پروتکل لایه حمل و نقل

پروتکل لایه حمل و نقل نیز نحوه ارسال، دریافت و تایید بسته‌ها را در شبکه تعریف می‌کند. این لایه با توجه به نوع داده کار می‌کند و می‌تواند کیفیت هر کدام از داده‌ها را تشخیص داده و از نحوه ارسال مناسب برای آن‌ها استفاده کند.

پروتکل لایه برنامه

یک مرورگر وب برای بارگیری امن مطالب در یک صفحه وب از سرور از HTTPS استفاده می‌کند. همچنین یک سرویس دریافت ایمیل از SMTP برای ارسال پیام‌های ایمیل از طریق سرور ایمیل استفاده می‌کند.

برنامه‌های متعددی در این زمینه وجود دارند که بسته به کاربردی که نیاز داریم می‌توان از آن‌ها بهره برد. در شبکه‌های سانترال از پروتکل‌های مختلفی استفاده می‌شود که هر کدام وظیفه ای را در این شبکه بر عهده دارند. البته بهتر است بدانید که پروتکل‌ها در لایه‌های پنهان شبکه کار می‌کنند و نیازی نیست کاربر به آن‌ها و نحوه عملکردشان اطلاع داشته باشند.

هرسوالی که داری در انجمن مطرح کن

برخی از رایج ترین پرتکل‌های شبکه

پروتکل‌های زیادی وجود دارند که یک کاربر عادی نیز نام برخی از آن‌ها را شنیده است. این پروتکل‌ها هر کدام ممکن است در لایه ای متمایز کار کنند و عملکرد آن‌ها نیز با هم متفاوت است.

پروتکل HTTP

این پروتکل مخفف واژه‌های Hyper Text Transfer Protocol است. ایجاد ارتباط، دریافت و ارسال اطلاعات به کمک آن انجام می‌گیرد. سایت‌های اینترنتی از این پروتکل استفاده می‌کنند.

گاهی اوقات برخی از این پروتکل‌ها، از پروتکل‌های ساده تری در زیرمجموعه خود بهره می‌برند. به عنوان مثال پروتکلTCP/IP توسط HTTP به کار گرفته می‌شود تا راهی میان سرور و کلاینت‌ها در شبکه ایجاد کند و بسته‌های اطلاعاتی روی خط اینترنت و بین رایانه‌ها را در شبکه جابجا کند.

پروتکلHTTPS نیز همان کار پروتکلHTTP را انجام می‌دهد، ولی دارای گواهینامه برای امنیت شبکه و اطلاعات است.

پروتکلRTP

برای انتقال اطلاعات در لحظه از این پروتکل استفاده می‌شود. در ویپ به وفور از RTP استفاده می‌شود که مزیت استفاده از آن در انتقال صدا به چندین مقصد است. به دلیل این که داده‌ها به صورت لحظه ای انتقال داده می‌شوند، کارایی بالایی دارد و می‌تواند نظم موجود در شبکه‌های مختلف را ایجاد کند.

پروتکل SIP

این پروتکل به صورت گسترده برای کنترل بخش‌های ارتباطی چند رسانه ای استفاده می‌شود و یک سیگنال ارتباطی محسوب می‌شود. از سیپ برای کار کنترل ارتباطاتی مانند ویدئو، انتقال صدا و … بر روی شبکه‌های پروتکل اینترنت استفاده می‌شود که برای انجام دادن وظایف خود از پیام‌های اینترنتی استفاده می‌کند.

دوره آموزش سانترال پاناسونیک و ایزابل (سیپ سرور)

پروتکلTCP/IP

یکی از پرکاربردترین پروتکل‌های موجود در شبکه‌های اینترنتی که مخفف واژه‌های Transmission Control Protocol Internet Protocol است. همانطور که از نام آن پیداست از دو بخش TCP , IP تشکیل شده است. این پروتکل تعیین می‌کند سیستم‌های مختلف در شبکه چگونه با هم در ارتباط باشند. همچنین وظیفه انتقال اطلاعات بین این دستگاه‌ها را نیز بر عهده دارد.

مطالبی که ذکر شد بخش بسیار کوچکی از تعداد نامحدود پروتکلی است که در شبکه‌های مختلف استفاده می‌شوند. این پروتکل‌ها توسط برنامه نویسان با کدنویسی و مطالعات دقیق انجام می‌گیرد تا اطلاعات با امنیت بالا و سرعت و دقت مناسب انتقال داده شوند.

با توجه به شرایط، ممکن است برخی از پروتکل‌ها کنار گذاشته شوند، برخی از آن‌ها توسعه یابند و برخی نیز جایگزین پروتکل‌های قدیمی شوند. همین تغییرات باعث شده است تا امروزه بتوان شبکه‌های مختلف محلی و توسعه یافته را در کسب و کارها راه‌اندازی کرد. همچنین از قابلیت‌های اینترنت در ارتباطات موثر بهره برد.